Umar Ryad wil Europese geschiedschrijving ontdoen van oogkleppen

Moslims in Europa worden bijna zonder uitzondering geassocieerd met de intocht van gastarbeiders na de tweede wereldoorlog. Maar dat is een te veel te beperkte lezing van de geschiedenis volgens onderzoeker Umar Ryad. Al in de eerste wereldoorlog vestigden tienduizenden moslims zich in Europa om mee te vechten aan Britse, Duitse en Franse kant.
 
De fascinatie voor zijn onderzoek begon door puur toeval. In een archief in Cairo vond Ryad brieven van een moslim uit het Berlijn van de jaren twintig. “Er stonden hele gedetailleerde verhalen in over zijn leven in die tijd.” Hij besloot de naam op te zoeken in het telefoonboek. “Tot mijn eigen verbazing kreeg ik de zoon van de man aan de lijn.” Ryad besloot af te reizen naar het plaatsje Kornwestheim waar hij een heus archief op zolder aantrof.  Het was het startsein van een carrière die hem van een klein dorp in Egypte naar zijn promotie en academisch werk aan de Universiteiten van Leiden en Utrecht bracht.
 
Volgens Ryad zijn er nog veel misverstanden over moslims uit het interbellum. “Tot voor kort werd deze groep alleen onderzocht als onderdeel van de Europese koloniale geschiedenis,” een veel te beperkte lezing volgens hem, “moslims waren in die tijd niet alleen bezoekers of slachtoffers, het waren actoren die een belangrijke eigen rol hebben gespeeld in de Europese geschiedenis.”
 
Dat is meteen ook het belangrijkste doel van Ryad’s werk: de Europese geschiedschrijving ontdoen van de oogkleppen die veel onderzoek naar moslims in die tijd kenmerkt. “Moslims zijn een belangrijk onderdeel van het Europese heden en de Europese geschiedenis. Als je deze goed wil begrijpen kan je niet om ze heen.”