Overheid heeft nauwelijks grip op problematische schulden.

Honderdduizend Nederlanders komen waarschijnlijk nooit meer van hun schulden af. Met alle gevolgen van dien. Lector Nadja Jungmann bepleit een integrale visie.
 
Nadja Jungmann (1974) is de enige lector in Nederland die (problematische) schulden en incasso onderzoekt. Zo is het makkelijk om de beste te zijn. Maar haar werk kenmerkt zich écht door helderheid. "Het gaat om laagdrempelige toegang tot hulpverlening bij schulden. Gemeenten sluiten vaak mensen uit. Dat mag niet volgens de wet. Dit soort zaken stellen we vanuit het lectoraat aan de kaak."
 
Jungmann legt het ragfijn uit, en niet alleen aan journalisten. Ze vult haar dagen met het adviseren van overheden, deurwaarders en sociaal raadslieden.  Haar boodschap: overheidsinstellingen werken - soms met de beste bedoelingen - zo langs elkaar heen dat voor schuldenaren vaak geen ontsnappen mogelijk is. "In de incasso staan de verdienmarges zo onder druk dat er te vaak perverse prikkels zichtbaar worden."
 
Ze kraakt verhullend jargon van beleidsmakers en draagt, geschraagd door onderzoek, kant-en-klare oplossingen aan. Ze spreekt bevlogen. Onderbouwt haar stellingen. Wie ‘financieel overlevingsdeskundige’ Jungmann beluistert, realiseert zich dat de overheid met haar huidige beleid nauwelijks grip heeft op problematische schulden.
 
Immers, wat schiet iemand ermee op als hij een afbetalingsregeling treft met een schuldeiser, om even later te ontdekken dat de Belastingdienst een vordering direct van de bankrekening heeft geïncasseerd? Of als de ene schuldeiser beslag legt op het salaris terwijl een andere schuldeiser hem uit huis zet? Hoe resocialiseert een gedetineerde na zijn straf als hij kampt met dezelfde of zelfs meer schulden als toen hij de bak inging?
 
Voor armoede hoef je de grens niet meer over, zei Jungmann eerder. Een schuld komt ook nooit alleen. Relatieproblemen. Werkloosheid. Gezondheidsklachten. Maar de onmiskenbare samenhang tussen die problemen leidt (nog) niet tot samenhangend beleid. De toegang tot schuldhulpverlening blijft moeizaam. Hoog tijd voor een integrale visie op schulden, vindt de lector. Ze is die nu aan het uitwerken. Net als een antwoord op de vraag hoe de incasso in Nederland beter kan worden georganiseerd.

Meer over het onderzoeksthema Sociale Innovatie vindt u op POdium.